Wereldobesitasdag: maak het bespreekbaar!

Op zaterdag 4 maart 2023 is het Wereldobesitasdag. Het thema dit jaar is ‘Changing perspectives: Let’s talk about obesity’. Hoe maak je overgewicht en obesitas makkelijker bespreekbaar in de praktijk?

Het is van belang dat (zorg)professionals bekend zijn met de onderliggende oorzaken en bijdragende factoren van obesitas, om de juiste zorg op het juiste moment te kunnen bieden. Partnerschap Overgewicht Nederland ondersteunt hen daarbij. Het bespreekbaar maken van overgewicht of obesitas is echter niet makkelijk. Niet voor de persoon met overgewicht of obesitas richting (zorg)professional en niet voor de (zorg)professional richting de persoon met overgewicht of obesitas.

Dat heeft te maken met gewichtsstigma. Gewichtsstigma betekent: het hebben van een negatieve houding en/of vooroordelen over obesitas – de waarden, vaardigheden, competenties of persoonlijkheid van mensen met obesitas beoordelen op basis van hun gewicht of lichaamsvorm. Dit kan ertoe leiden dat mensen met obesitas negatieve ervaringen opdoen, met als gevolg schaamte of schuldgevoel, een negatief zelfbeeld, ontevredenheid over het eigen lichaam en ongezonde manieren om af te vallen. Gewichtsstigma vanuit zorgverleners kan ertoe leiden dat het zoeken van medische hulp wordt vermeden of uitgesteld en dat de gezondheid daardoor achteruitgaat.

In deze infographic vind je handvatten om overgewicht en obesitas bespreekbaar te maken. Je leest hoe je een goede vertrouwensrelatie kunt bewerkstelligen. Ook krijg je tips om belemmeringen om weg te nemen bij zowel de persoon met overgewicht of obesitas als bij de (zorg)professional.

Niet alleen een ongezonde leefstijl kan overgewicht of obesitas veroorzaken en/of in stand houden, maar ook andere oorzaken en bijdragende factoren kunnen hierin een rol spelen. Deze factoren zijn grofweg te verdelen in zeven categorieën: leefstijl, sociaal economisch, psychisch, medicamenteus, hormonaal, hypothalaam en (mono)genetisch/syndromaal (Lees hier meer over elk van de zeven categorieën). Een ongezonde leefstijl is de meest voorkomende oorzaak, hoewel dit vaak in combinatie gaat met psychische, medicamenteuze en/of hormonale oorzaken. Leefstijl kan door vele zaken worden beïnvloed, zoals de huidige maatschappij, schuldenproblematiek, sociaal isolement/eenzaamheid, verminderde participatie en laaggeletterdheid.

50% van de Nederlandse volwassenen heeft overgewicht en 14% heeft obesitas. De totale kosten van overgewicht en obesitas bij volwassenen in Nederland is bijna €11.500 per volwassene met overgewicht/obesitas per jaar. Dit leidt tot een totale kostenpost voor Nederland van ruim €79 miljard per jaar.