Beroepsorganisaties schrappen cursus Kennisinstituut Bier

Een aantal beroepsorganisaties, van praktijkondersteuners huisartsen, diabetesverpleegkundigen, gewichtsconsulenten en diëtisten (NVD) hebben de accreditatie voor een cursus van het Kennisinstituut Bier (deels) ingetrokken. Het gaat om de nascholing ‘Alcohol en Gezondheid’ waarmee voor de deelnemers vijf accreditatiepunten te verdienen waren.

De accreditatie kwam ter discussie nadat journalist Petra Wijnsema van het onderzoeksplatform Follow the Money navraag deed over de inhoud van de cursus. Volgens haar bevindingen, waarvoor ze onder andere drie hoogleraren raadpleegde, is de inhoud van de cursus achterhaald. Daarbij onderbouwt ze in haar artikel De propaganda van de alcoholindustrie bereikt ook de huisartsenpraktijk dat de samenstelling van de inhoud gekleurd is door de drankenindustrie waardoor de onafhankelijkheid van de inhoud in het geding is.

Wijnsema: “Na vragen van Follow the Money hebben twee van de vier beroepsverenigingen de accreditatie voor de cursus van het Kennisinstituut Bier ingetrokken. Een derde beroepsvereniging overweegt dit. Een vierde, de Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten Nederland (BGN), heeft de cursus ‘on hold’ gezet.”

De stichting ADAP (Accreditatie Deskundigheidsbevorderende Activiteiten Paramedici) die cursussen voor diëtisten beoordeelt, heeft de accreditatie van de cursus wel ingetrokken. “Scholingsaanbieders moeten zich akkoord verklaren met de voorwaarden voor accreditatie door ADAP”, schrijft Wijnsema. “Een van de voorwaarden is dat de financiering van de cursus geen (schijn van) belangenverstrengeling kent. Bij de aanvraag van het Kennisinstituut Bier voor de accreditatie van de cursus voor diëtisten heeft het Kennisinstituut Bier deze voorwaarden ondertekend.”

De ADAP heeft naar aanleiding van de vragen over de cursus van het Kenniscentrum Bier geconcludeerd dat iedere schijn van belangenverstrengeling van de bierindustrie en de wetenschap, ook onbedoeld, schadelijk kan zijn. Ook vindt ADAP dat de cursus ‘subtiele kenmerken van mogelijke framing bevat door te stellen dat matig alcoholgebruik past in een gezonde levensstijl’. Om herhaling te voorkomen evalueert ADAP het incident. Jaarlijks worden circa 2700 cursussen door ADAP geaccrediteerd.

De Nederlandse Vereniging van Diëtisten vindt de handelswijze van ADAP adequaat. Via een brief heeft de NVD haar achterban in juni al op de hoogte gebracht van de intrekking van de accreditatie van de cursus Alcohol en Gezondheid. Alle 36 diëtisten die de cursus hebben gevolgd zijn persoonlijk benaderd over de vervallen accreditatie. “Toen we op de hoogte waren van de mogelijke belangenverstrengeling hebben wij de ADAP direct verzocht om een intern onderzoek in te stellen en om de processen en procedures goed te evalueren”, zegt NVD-directeur Bianca Rootsaert.

“De handelswijze van ADAP is adequaat, het kan natuurlijk niet zo zijn dat de alcoholindustrie het onderwijs voor paramedici bepaalt via een lobby Instituut. In Nederland stimuleert de overheid publiek-private samenwerkingen in onderzoek, dus die verwevenheid bestaat ook bij voedingswetenschappelijk onderzoek. We moeten casussen als deze evalueren en het goede gesprek hierover met alle betrokkenen blijven voeren. De gedragscodes voor diëtisten speelt hierbij overigens ook een belangrijke rol.”

De intrekking van de accreditatie is enerzijds gebeurd door de schijn van ongewenste beïnvloeding. Anderzijds op inhoudelijke gronden. Zo wordt in enkele examenvragen van de cursus de zogeheten J-curve aangehaald als geldend. Volgens deze J-curve zou een beetje alcohol goed zijn voor de gezondheid. De J-curve is nog steeds onderwerp van wetenschappelijk dispuut.

De onderzoeksjournalist van Follow the Money brengt de J-curve naar voren als het achterhaald stokpaardje van de drankenindustrie. De intrekking van de accreditatiepunten is echter vooral gedaan vanwege financiering van de cursus door de drankenindustrie, en niet per definitie vanwege de inhoud. Het Kennisinstituut Bier heeft inmiddels wel bronnen aan de cursus toegevoegd die de J-curve bekritiseren.